La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Samuel/2 Samuel 15

←2 Samuel 14

La Bibia piemontèisa Prim e scond lìber ëd Samuel

2 Samuel 16→

La Bìbia piemontèisa - 2 Samuel 15

2 Samuel

15

Cospirassion d’Absalom contra 'd David

¹Càiche temp apress, Absalom a l'é riussì a procuresse un chèr ëd guèra, ëd cavaj, e na scòrta ‘d sinquanta òm che a-j fèisso da vardie dël còrp^[1]. ²Absalom a l’era costumasse a alvesse bonora a la matin e a butesse an brova dla stra ch’a mnava a la pòrta dla sità. E tuti coj che a l'avèisso avù na rusa da presenté al rè për fèjla arbitré, Absalom a-j ciamava davzin  e a-j disìa: Da 'ndova venes-to, dle sità? La përson-a a-j rëspondìa: “Mi, tò servent, i rivo da na tal sità dle tribù d'Israel”. ³Anlora Absalom a l’avrìa dije: “Varda, toa càusa a l’é bon-a e giusta. Ma ‘l fàit a l’é che gnun rapresentant dël rè a sarìa dispòst a dete udiensa!”. ⁴Peui a l’avrìa giontà: “Ah, se mach i fussa mi a giudiché ant ël pais! Anlora tuti coj ch’a l'avèisso na plenta giudissiària o na reclamassion da fé a vnirìo da mi e mi i-j darìa na sentensa sicura e giusta!”.

⁵Peui, se cheidun as avzinava e as prosternava ‘dnans për omagelo, Absalom a jë slargava ij brass për baselo e ambrasselo. ⁶Chiel a fasìa parèj con tùit j'Israelita ch’a vnisìo dal rè për avèj giustissia, e an costa manera as vagnava la binvolensa^[2] dla gent d'Israel.

⁷Dòp quatr agn^[3], Absalom a l'ha dije al rè: “Dame 'l përmess d'andé a Ebron, për compì na promëssa^[4] ch'i l'avìa faje a Nosgnor”. ⁸Përchè mi i j'era angagiame, ant ël moment ch’i stasìa an Ghesur d'Aram: “Se Nosgnor a l'avèissa fame torné a Gerusalem, mi i l'avrìa smonuje ‘n sacrifissi^[5]”. ⁹Ël rè a l'ha dije: “Vatne an pas”. Përparèj che Absalom a l'é partisne e a l'é andàit an Ebron. ¹⁰Për antant Absalom a l'avìa mandà dj’emissari^[6] an tute le tribù d'Israel a dì: “Ant ël moment ch’i sentireve 'l son dël còrn, dì: ‘Absalom a l’é stàit coronà rè an Ebron!’”. ¹¹Con Absalom a l'ero partì ‘dcò dosent òm da Gerusalem: a l'ero stàit anvità da chiel e a l'ero andaje an tuta semplicità, sensa savèj lòn che Absalom a l’avìa pensà ‘d fé^[7]. ¹²Antramentre chiel a smonìa 'd sacrifissi; Absalom a l'avìa mandà a ciamé dcò ël consijé 'd David, Achitofel ël Ghilonita, ch'a vnisìa espress da soa sità, Ghilo. Parèj che la congiura a l'é vnùita sempe pì gròssa, e ij partigian d'Absalom na vira 'd pì numeros.

David a scapa da Gerusalem

¹³Antratant, d'emissari a son andàit a 'rferìje a David: “Ël cheur dj'Israelita a l'é virasse vers Absalom!”. ¹⁴Parèj che David a l'ha comandaje ai sò servent ch'a l'ero con chiel a Gerusalem: “Doma! Scapoma! Përchè i l'avrìo pa dë scamp da Absalom! Andoma via an pressa, che chiel a vada pa a precédne, e an tacàndne, a fasa tombé dzora 'd nojàutri la ruin-a, an massand a fil dë spa ij resident ëd la sità”. ¹⁵Ij servitor^[8] dël rè a l'han rësponduje: “Tut lòn che 'l rè nòst ësgnor a decidrà ‘d fé, nojàutri i lo faroma. I soma a tò servissi”.

¹⁶Parèj che 'l rè e tuti coj dla cort a son partì a pé, an lassand mach des concubin-e a guerné 'l palass. ¹⁷Surtì ël rè a pé con tuta soa  gent, a l'é fermasse tacà a la dariera ca për fé na pàusa. ¹⁸Tuti ij sò servitor a son partì con chiel, ansem a tuta la guardia dij Cheretita, tùit ij Peletita, e tùit ij Ghitita, cheicòsa parèj d'un sessent òm a pé, ch’a l'ero stàit con chiel fin-a da Gath. Tùit a son partì con chiel^[9]. ¹⁹Anlora 'l rè a l'ha dije a Itai ël Ghitita: “Për che motiv venes-to ëdcò ti con nojàutri? Torna andaré e stà con ël neuv rè, përchè ti 't ses forësté e it ses stàit esilià da tò pais. ²⁰Ti 't ses rivà mach ier. Përchè dovria-ne fete andé ramingh con nojàutri? Mi im në vado a la bon-a ventura. Ma ti, torna a ca, e pòrta via toa gent ansema a ti: che Nosgnor a peussa fete trové grassia e misericòrdia! ²¹Ma Itai a l'ha rësponduje al rè:” Com a l'é vera che 'l Signor a viv, e che 'l mè sgnor ël rè a viv ëdcò, an qualsëssìa pòst a dovèissa andé 'l mè rè, për la vita o për la mòrt, ambelelì i-i sarai ëdcò mi, tò servitor!”. ²²Parèj che David a l'ha dije a Itai: “Anlora venme dapress!”. Përparèj che Itai ël Ghitita a l'é passà con tùit ij sò òm e soe famije ‘d lor.

²³Cand ch’a passavo, tuta la popolassion ëd la region a piorava fòrt. Ël rè a l'é fermasse a la valada dël torent Chidron, antramentre che tuta soa gent a jë sfilava dë 'dnans, an ciapand la stra ch'a men-a ant ël desert. ²⁴Zadoch e tùit ij Levita che a l'ero con chiel e ch’a portavo l'Èrca dl'Aleansa 'd Dé a l'han posissionala davzin a Abiatar, an smonend ëd sacrifissi e fin-a che tut ël pòpol a l'ha finì ëd seurte da la sità.

²⁵Anlora 'l rè a l'ha dije a Zadoch: “Pòrta torna l'èrca andaré an sità. Se i l'hai trovà favor a j'euj ëd Nosgnor, chiel am farà torné e am farà torna vëdde l'èrca e 'l pòst anté ch’a stà. ²⁶Nopà, s'a dovèissa dime: ‘T'am piase pa pì ’, anlora am trovrà ambelessì e a farà 'd mi lòn ch'a chërdrà mej ‘d fé”.

²⁷Ël rè a l'ha peui dije a Zadoch, ël sacerdòt: “Vëddes-to^[10] pa lòn ch’a càpita? Ti e Abiatar i peule torné an pas an sità! Tò fieul Achimas e Giònata, fieul d'Abiatar a peulo 'dcò torné con vojàutri doi. ²⁸E fé 'tension! Mi i spetrai ant ël desert a jë svass, fin-a ch'am riva càiche neuva da vojàutri. ²⁹Përparèj che Zadoch e Abiatar a l'han torna portà andaré a Gerusalem l'Èrca 'd Dé e a son restà ambelelì.

³⁰Antratant David a montava an sël Mont dj'Uliv, an piorand; soa testa a l'era quatà e sò pé dëscàuss. Tut ël pòpol che a l'era con chiel, a l'era 'dcò cheurvisse la testa e a piorava. ³¹Ore, a l'han arferije a David: “A-i é 'dcò Achitofel con ij cospirator ch’a son con Absalom”. Parèj che David a l'ha pregà^[11]: “Nosgnor, fà che ij consèj d'Achitofel a sio sensa sust!”.

³²Ant ël moment che David a l'é rivà an sël cò dël mont, andova che a l'era costumà adoré Dé, Cusai l'Archita a l'è vnùje ancontra con ij vestì s-ciancà e la testa ampovrà. ³³A l'ha dije: “Se ti 't ven-e con mi, it ëm sarìe mach d’ambarass^[12]. ³⁴Nopà, se ti ‘t torne an sità e, presentand-te a Absalom ti ‘t -j dise: ‘Mi i veuj esse tò sërvent, mè rè! Coma che anans i l'avìa già servì tò pare, adess i sarai tò servitor’, ti ‘t saras an condission ëd dëstorné ij consèj d’Achitofel. ³⁵Zadoch e Abiatar ij sacerdòt a saran con ti. Tut lòn ch’i dovèisse sente ant ël palass dël rè, ti 't dovras contèilo ai sacerdòt Zadoch e Abiatar. ³⁶Con lor, a-i saran ij sò doi fieuj, Achimas fieul ëd Zadoch e Giònata fieul d'Abiatar. Fame savèj tute j'anformassion che 't podras sente”.

³⁷Parèj che ant ël moment che Cusai, amis ëd David a intrava an Gerusalem, a-i rivava 'dcò Absalom.

Nòte

1. Lét. “d’òm ch’a-j corèisso anans”.
2. Lét. “a-j robava ‘l cheur”.
3. Ël test masorétich a l'ha ambelessì "quaranta", ma sòn a dovrìa esse un boro djë scrivan për "quatr". Ël contest a podìa nen aceté un temp ëd quarant' ani anans dl' arvira d'Absalom. Ël grech,(τέσσαρα έτη, tessara etē), la Pessità sirìaca ('arba' sanin) e la Volgata (post quattuor autem annos) a l'han an efet "quatr ani". La pì part ëd le tradussion n'anglèis a séguito le version an letura "quatr", ëdcò se cheicadun a les "quaranta".
4. O “vot”.
5. O “n’àt ëd cult”, let. “I l’avrìa servilo”.
6. O “djë  spion”.
7. Soa cospirassion.
8. O “j’uffisiaj”.
9. O “tùit a sfilavo dëdnans dël rè”.
10. Vàire manoscrit grech a l'han Iδετε (idete); la recension ëd Lucian a l'ha βλέπε (blepe). A podrìa dcò esse ciapà tanme domanda: " Vedes-to pa lòn ch'a càpita? '' Costa tradussion a pija la paròla pròpi come na domanda, con l'amplicassion che Zadoch a l'é ‘n sacerdòt e pa nen un profeta-profeta (ant ël sens d' "andvin" ) e për lòn nen bon ëd savèj lòn che l'avnì a ‘rsérva.
11. La tradussion  a seguita part dla tradission greca, la Pessità siriaca, ël Targum e la Volgata ant la letura "e 'd David", pitòst che 'l masorétich וְדָוִד (vdavid, "e David"). Com a sotsigna Samuel Driver, ël verb ebràich הִגִּיד (higgid, "chiel colegà") a deuvra pa mai l'accusativ për la person-a che a dis cheicòsa,
12. O “ëd pèis”.