La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Re/Introdussion

Da Wikisource.

Artorn


Ël prim lìber dij Rè[modifiché]

Introdussion al prim lìber dij Rè[modifiché]

Ij doi lìber dij Rè a presento, a truch e branca, la stòria d'Israel ant ël temp ëd la monarchìa. A comprendo 'l perìod ch'a va da la vejëssa 'd David (apopré 970 a. C.) fin-a a la deportassion an Babilònia (587 a. C.). Ël prim lìber as doverta an sla dëscrission dij darié dì 'd David (1-2). Anans ëd meuire David as acerta che sò sucessor a sia Salomon che, coma ch'a riva al tròno, as dédica dzurtut a l'organissasion aministrativa dël regn e a la costrussion dël palass real e dël templ (3-11). Quand che Salomon a meuir (933 a. C.) sò regn a së s-ciapa an doi: la casà 'd David as ten ël govern dël teritòri dla Giudea, a meridion, mentre che tut ël setentrion a dventa 'n regn separà, ciamà 'l regn d'Israel (12-14). Ës lìber a conta la stòria paralela dij doi regn, che quajvòta a son d'aleà, e d'àutre vire an guèra l'un con l'àutr (15-22), fin-a a la metà dël sécol ch'a fà neuv (15-22). Ël protagonista dij capitoj darié a l'é 'l profeta Elìa. Lòn ch'a dzurtut a frapa coj ch'a leso ij lìber dij Rè a l'é 'l carater religios dla conta. A l'autor a-j sta a cheur l'armarché se costi rè a l'abio o nò fàita la volontà arvelà 'd Nosgnor (ch'as vëdda pr' esempi 1:11-13; 12:26-32; 14:22-24; 15:3,11-16; etc.). La colpa pì greva ch'a l'é arprocià ai rè ch'a son nen fedej, a l'é la divossion ch'a rivo d'avèj për ëd divinità pagan-e, na còsa ch'a l'é soens ciamà "ël peccà 'd Geroboam" (ch'as vëdda, pr' esempi 1 Rè 12:34; 14:16; 15:30 etc.). A l'é pròpi për motiv ëd comportament parèj che 'l lìber a dà soa valutassion ëd minca 'n rè, e la croa dël regn d'Israel (ch'a l'é 'l sugèt dlë scond lìber) a l'é considerà 'n castigh divin

Autor e curnis ëstòrica[modifiché]

Për ëscrive ij lìber dij Rè a son dovrà 'd materiaj divers. Quajdun-a 'd coste sorgiss a son ëdcò mensionà: la Stòria 'd Salomon, la Stòria dij Rè dla Giudea, la Stòria dij rè d'Israel (coste sorgiss ancheuj as treuvo pì nen). Le ideje pì 'd pèis ch'i-i trovoma a smijo a cole dël Deuteronòmi e vàire espression a son idèntiche. A l'é për motiv ëd coste smijanse che as pensa che ij lìber dij Rè a sio stàit butà ansema ant la midéma curnis ëstòrica.


Schema[modifiché]

  • Ij darié dì 'd Dàvid (1:1-2:12)
  • Ël regn ëd Salomon (2:13-11:43)
  • Storia dij regn d’Israel e 'd Giudea (1:1-16:34)
  • Ël profeta Elìa e 'l regn d'Israel (17:1-22:54).