Introdussion al lìber d’Esechiel

Dl’ann 597 a. C. Nabucodenesar, rè ‘d Babilònia, a l’avìa pijasse Gerusalem, capital dël regn ëd Giuda, ch’a l’avìa provà d’arviresse a soa dominassion. La sità a l’avìa nen dësblala, ma a l'ha butala a sach e portà an esili an Babilònia rè Ioiachin, ansema a la part la pì qualificà dla popolassion. A l’era stàit deportà dcò Esechiel, che a apartenìa a l’órdin dij sacerdòt. Durant sò esili an Babilònia, dël 593 a. C. Esechiel a l’avìa comensà soa atività 'd profeta adressand-se tant a j’Israelita deportà che a coj ch’a l’ero restà ant ël regn ëd Giuda.

Dël 587 a. C. apress dël tentativ d’arvira ‘d Sedecia, rè ‘d Giuda, Gerusalem a l’é torna butà sota assedi, e costa vira dësblà da rè Nabucodenesar. Esechiel a pòrta anans soa mission almanch fin-a al 571 d. C.

Apress ëd la dërota dël 597 a. C., antant che ij deportà a vivìo con la speransa ëd n’artorn nen tan da leugn ant ël temp, coj ch’a l’ero restà an patria as consideravo dij privilegià, favorì da Nosgnor e tant 'me ardité dle promësse antiche dël possess ëd soa tèra. Esechiel as buta contra coste përsuasion: la tragedia dël 597 a l’é ‘n segn dël giudissi ‘d Dé, un giudissi che chiel a l’ha ancora pa portà a sò compiment complèt (capitoj 1-24). A l’é parèj che Esechiel a nunsia che l’esili a l’é la conseguensa dël pecà dël pòpol. D'ora anans, mincadun a dovrà arconòsse soa responsabilità përsonal (capìtol 18), e Dé, Signor ëd la stòria, a arcostruerà sò pòpol an sël fondament ëd n’arnovament dël cheur e dla vita (capìtoj 33-39).

Ël Signor a castijerà le nassion ch’a l’han umilià Israel e dcò lor a l’avran da arconòsse soa sovranità an sla stòria (capìtoj 25-32).

Ël pòpol arnovà a podrà vive con sicurëssa an soa tèra e a selebrerà ‘l cult dël Signor ant un templi arcostruvù. Esechiel a dà dcò n’àmplia dëscrission dël templ ideal, an nunsiand che ‘l Signor a në pijarà torna ‘l possess e da col templi-lì a darà fòra, coma na rivera, la salvassion (capìtoj 40-48). Esechiel, contut, bele s’as mostra gropà al cult tradissional e a j’ordinanse dla purëssa sirimonial, a na dà na neuva intërpretassion ëspiritual. Ël templ a dventerà ‘n senter ideal d’un pòpol arnovà ant ël cheur (18:31), trasformà da Dé con n’aleansa eterna (16:60) e arconossù coma tal da le nassion (37:27-28). A l’é costa-sì l’ardità che Esechiel a trasmëttrà a la fede ebràica ch’a së dësvloprà apress dl’esili.

Lë stil d’Esechiel a anciarma sempe për la richëssa e la complicassion ëd soe dëscrission. A son caraterìstiche ‘d cost lìber le conte ‘d vision e ij rendicont d’assion e ‘d gest simbòlich. La pròsa a l’é àmpia e bondosa, e a smija a cola dël Pentateuch, cola che la crìtica moderna a atribuiss a la tradission sacerdotal. La lenga a presenta na serie d’espression e ‘d fòrmole tìpiche: “fieul ëd l’òm” (ch’a veul dì mach “òm”, “esse uman”, o a “tu”) coma vocativ che Dé a deuvra për adressesse al profeta; “mi ’m buto contra ‘d vojàutri” për dé espression al giudissi ‘d Dé contra sò pòpol; “i lo fortisso mi, ël Signor”; “i conosreve che mi i son ël Signor”. J’arpetission ch’a càpito sovens e ij cangiament ëd stil a fan pensé, conform a vàire savant, che ‘l mëssagi d’Esechiel a sia stàit butà ansema da ‘d dissépoj fedej.

Schema

Ël Signor a giùdica e a condan-a Israel 1:1-24,27
Ël Signor a castija le nassion forestere 25:1-32:32
Ël Signor a salva sò pòpol 33:1-39:29
Ël templi neuv e la tèra arneuvà 40:1-48:35