Introdussion

Ël Testament Neuv a conten e an tramanda ëdcò tre litre (epìstole) che l’apòstol Gioann (un dij dissèpoj ij pì davzin a Gesù, autor d’un di quatr evangèj e dël lìber dl’Arvelassion) a l’ha mandà a le gesie. La providensa ‘d Dé a l’ha vorsù che ‘dcò coste-sì a fusso për ij cristian ëd minca temp e paìs na sorgiss d’amaestrament important.

La prima epìstola a l’é la pì longa e a l’é probàbil ch’a sìa stàita scrita an tra j’agn 90 e 95 d. C. A l’é na litra pastoral ëscrita a le prime comunità cristian-e. As concentra an sl’importansa dl’amor an tra ij fratej e sorele dle comunità cristian-e e a buta an guardia contra j’eror ëd j’eresìe che ‘dcò antlora a sortìo e che a butavo a l’arzigh l’integrità dla fede cristian-a arseivùa. L’autor a veul rinforsé la fede dij chërdent e ancorageje a vive an comunion con Dé travers l’amor e l’ubidiensa ai comandament. So mëssagi ‘l pì important për nojàutri a l’é l’anvit a pratiché n’amor genit an tra ij cristian e resté unì. Costa litra a armarca la necessità ‘d na fede autèntica an armonìa con la dotrin-a establia da j’apòstoj.

La sconda epìstola a l’é bin curta e men-o conossùa che j’àutre epìstole. A l’é probàbil ch’a sìa stàita scrita ‘dco an tra j’agn 90-95 d. C. A l’é adressà a na “Dama sernùa e ai sò fieuj”. A podrìa arfesse o a na përson-a o a na cesa (o a la Cesa an general). Cheidun a l'ha proponù che 'l destinatari a sia na fomna cristian-a ch'as ciama "Electa", ma la midéma paròla ant ël vers 13 a l'é ciàir ch'a sia n'agetiv, e nen un nòm pròpi. La spiegassion la pì probàbil a l'é che la "dama sernùa" a l'era na cesa particolar a na serta distansa da 'ndoa l'autor as trovava. Costa epìstola a l’é ‘n mëssagi d’esortassion e d’amonission. As concentra an sl’importansa ‘d reste fedej a lòn che Gesù a l’ha mostrà e d’evité coj ch’a mostro ‘d dotrin-e fàusse. Sò mëssagi prinsipal a l’é donca col ëd conservé na fede sòlida an Crist e a disserne con diligensa j’amaestrament ch’as arsèivo ch’a l’han da esse an armonìa con l’arvelassion bìblica.

La tersa litra, dl’istess perìod a l’é na comunicassion corta an tra Gioann e Gaio, mèmber ëd na comunit à cristian-a. A armarca l’importansa dl’ospitalità ch’as ha da desse ai missionari cristian ma a condan-a l’arogansa d’un tal Diotrefe ch’a pretend ëd tiranegé ant soa comunità ‘d lor arpossand fòra ij visitator apostòlich.