Franco Antonel/La stòria tràgica dj'amor ëd Madame Bovary
La stòria tràgica dj'amor ëd Madame Bovary[modifiché]
Ricavà dal romanz ëd Gustave Flaubert. Ël racont a l’é ’n compendi fedel ëd la stòria completa. Ij nòm dij protagonista ch’a son arportà, a son coj originaj dël romanz. La vicenda a finiss an manera tràgica coma tute le stòrie d’amor ëd col temp.
I soma ’n Normandìa e costa a l’é na stòria ch’a l’ha sò fondament ant le vicende ’d na bela fija ’d campagna, Emma Rouault, ch’a finiss për mariesse con Charles Bovary, ufissial sanitari che, marià con na fomna pì veja che chiel, a l’era restà vido quand ch’a l’era ’ncora bastansa giovo.
Emma a partéssipa con Charles a na festa da bal ant un castel e ambelessì a toca con man un mond che fin-a a col moment a conossìa mach a travers la letura d’un baron ëd romanz reusa ch’a l’avìo condissionala. Da col moment a seugna dë stòrie d’amor motobin romàntiche ’nt na vita eleganta e pien-a ’d lusso e nen cola pasia dla provinsa fransèisa, che bin tòst a comensa a sofochela con soa normalità. Sò òmo a viv na vita tranquila e a l’é content d’avèj na sposa bela parèj, mentre che chila, al contrari, a lo treuva débol e grossé. A odia chiel për tute soe manere ’d fé e ’d vive modest e a pija an ghignon ëdcò soa famija.
Da sì la fomna a pensa che la nàssita d’un fieul mas-cc a podrìa porté mach ëd vantagi a sò matrimòni. Për sòn a resta an condission e a la fin ëd la gestassion, quand ch’a cata na fumela, nopà che ’n fieul, chila a spërfonda ’nt l’ansia e as treuva torna përdùa e demoralisà.
Sò òmo a chërd che fasendje cambié d’aria e ca a peussa arstabilisse, ma ’l trasferiment dal vilagi ’d Tostes al pais ëd Yonville a la fà casché ancora ’d pì an depression, përchè a treuva la vita ’d provinsa sempe motobin crasanta e nojosa. Ambelessì a treuva na manera tuta soa ’d seurte da costa situassion. Emma a conòss Léon Dupuis, un fieul ch’a studia për dventé giùdes e ch’a travaja coma praticant da ’n nodar. Chila a ced a soa cort përchè a jë smija che chiel a spartissa sò gust për «le còse bele dla vita». Contut Leon, ëdcò se a l’é an-namorà cheuit, as decid nen ëd fortisse con ciairëssa e a preferiss parte për Paris andoa ch’a podrà completé ij sò studi. Antant Emma, ch’a l’é restà con la cita da ’nlevé, as rend cont ch’a peul pì nen continué soa vita con Charles, për son a la lassa a na bàila e a ’ncamin-a na relassion foravìa con Rodolphe Boulanger, un proprietari ëd vàire teren che, essend rich e ’n ciaciaron anciarmant, a riess a conquistela.
Chiel-sì, però, a së straca ’n pressa ’d chila e a l’abandon-a a la vigilia ’d pijé la scapada ’nsema, ëdcò se a l’ero stàit d’acòrdi tuti doi, lassandje na litra d’adieu an sël fond d’un sëstin d’armognan. Emma, a sta mira, a resta stravirà da lòn ch’a l’é capitaje e a ven torna malavia ’d depression. As sara ’n chila e, për un pòch ëd temp, a treuva ’nt la religion la consolassion për soe delusion sentimentaj e esistensiaj.
Tut sòn però a dura pòch përchè na sèira, con sò marì, a va ’nt un teatro a Rouen për assiste a na rapresentassion ëd n’òpera lìrica. An cola ocasion a rëscontra sò vej amor, ël mai dësmentià Leon, e con chiel a ’rpija torna na relassion carnal. Parèj a ’ncamin-a a trovesse tuti ij giòbia con Leon e a sò òmo a-j fà chërde ch’a pija ’d lession ëd pianofòrt. Però, bin tòst a ven arconossùa an sità e, coma se a bastèissa nen, sò marì a ’ncontra për cas la magistra ch’a dovrìa deje le lession ëd piano, parèj a ven a savèj che soa fomna a frequenta gnune lession e a l’ha pijalo an gir.
Ëd costa situassion anghërbojà a n’aprofita Lheureux, mërcandin e strossin che, avend-la arconossùa vàire vòlte an companìa ’d Leon a la ricata fasendje firmé ëd cambiaj che chila a peul nen paghé. An pì Madame Bovary a ’ncamina a sosten-e në stil ëd vita dzora ’d soe possibilità, spendend ëd sòld ch’a l’ha nen e ch’as fà prësté.
Ël gieugh a dura ampess e ’l temp a passa fin-a a che ’l débit a riva a la gifra d’eutmila franch. Rivà a sto ponto, Lheureux a-j fà mandé n’ingiunsion dal tribunal, ch’a prevëd ël pignorament ëd la mobilia ’d ca. Emma a-j dis gnente a sò marì e ancamin-a a ciamé agiut ai sò amant ëd na vòlta, Rodolphe e Leon, ma costi-sì as arfudo ’d giutela. A riva fin-a a prostituisse, ma gnente da fé, a riess nen a quaté ’l débit. Alora, pijà da la disperassion a scriv na letera a sò marì, ma sensa confessé gnente, e peui a decid ëd fela finìa.
A va da lë spëssiari e aj ròba da stërmà d’arsénich, velen che, na vòlta rivà a ca, a bèiv e parèj a meuir. Dòp che soa fomna a l’é mòrta Charles, për un bel pò ’d temp a viv con nostalgìa ’nt l’arcòrd ëd chila, peui, un bel di, a dëscheurv për cas tute le litre d’amor che Rodolphe e Leon a l’avìo scrivuje a soa fomna. Squasi a-j pija ’n colp e, dventand fòl për ël dolor, a decid ëd lassesse andé. A ’ncamin-a a bèive e as tira pì nen su. Un bel di, ansi un di bin gram, soa fija a lo treuva svers an s’na banchin-a, mòrt. An man a l’ha ’n bron ëd cavèj d’Emma, soa mare.
Virà an piemontèis da Franco Antonel