Ël tesòr pì bel[modifiché]

Na bruta matin ël folèt Violèt a l’era dësvijasse e a l’era ’ncorzusse ch’a l’avìa pì nen ël paireul con le monede d’òr. A l’era disperà përchè a l’avrìa pì nen podù fé soe mascarìe e dzurtut a savìa che dòp un mèis sensa sò paireul a l’avrìa perdù ’j sò podèj për sempe e për conseguensa a sarìa diventà ’n masnà ver e a chiel ij masnà a-j piasìo propi për gnente. Alora a l’era ’ndàit da la Faja Vërdolin-a e a l’avìa dije ch’a l’avìa perdù sò pressios paireul. La Faja a l’avìa tranquilisalo e a l’avìa promëttuje ch’a l’avrìa giutalo sërcand-lo ’dcò chila.

Peui a l’avìa dije d’artorné ’l di prima ’d quand ch’a sarìa diventà ’n masnà ver. Ël folèt Violèt a l’era ’ndàit via fiusos e a l’avìa continuà a girondolé për ël bòsch a l’arserca ’d sò paireul e a l’era stracasse motobin, an manera ch’a l’era ’ndurmisse sota ’n grand rol. Propi an col temp-lì a j’ero passà ’nt ël bòsch n’òmo e na fomna ch’a j’ero marià già da vàire ani. A j’ero motobin magonà përchè an soa vita a l’avìo nen podù avèj gnun fieul e sòn-sì a l’avìa nen renduje content. Quand ch’a l’avìo vist ël folèt ch’a durmìa sota la pianta, a l’avìo pensà ch’a fussa stàit un masnà sperdù ’nt ël bòsch. A l’avìo dësvijalo dossman e a l’avìo ciamaje se a l’era perdusse. Ma chiel a l’avìa nen rësponduje përchè a savìa che gnun esse uman a l’avrìa dovù conòsse le vicende dël regn anmascà dël sotbòsch.

Alora a j’ero portass-lo con lor fin-a a la sità pì davzin andova ch’a l’avìo ciamaje a cola gent se ’n masnà a fussa spërdusse ant ël bòsch. Për boneur gnun cit a l’era ’rzultà spers e për lòn a j’ero tornass-ne a ca con ël fiolin. Parèj a l’avìo subit ancaminà a tratelo coma ’n fieul: a-j dasìo da mangé, a lo vestìo, a lo poponavo e chiel as sentìa pì content ëd coma ch’a l’era mai sentusse prima. Për lòn a l’avìa decidù che da ’ntlora a sarìa sempe stàit con cola cobia maravijosa che chiel a l’avìa ’ncaminà a ciamé papà e mama mentre che lor a lo ciamavo Maté. Ël temp a l’era passà an pressa e a l’era rivà ’l di che la Faja Vërdolin-a a lo spetava. Chiel a l’era ’ndàit a trovela sperand ch’a l’avèissa nen trovà ’l paireul. Nopà, pen-a ch’a l’era rivà, la Faja a l’avìa dije arseivendlo con ij brass duvert: «Alégher mè car folèt Violèt, it dovras pì nen dventé ’n masnà përchè i l’hai trovà tò paireul.» Për sòn la Faja Vërdolin-a a l’era maravijasse motobin quand ch’a l’avìa beicà che ’l fiolin a l’avìa sbassà j’euj e a l’era ’ngossasse, disendje con ël grop an gola e con le lerme a j’euj: «Mi... i vorerìa pì nen esse ’n folèt... i voreria resté ’n masnà... i l’hai trovà na mama e ’n papà e i vorerìa resté ansema ’d lor e chërse coma lor.»

La Faja Vërdolin-a a l’avìa vardalo da bin e a l’avìa capì. Peui con ël soris an sij laver a l’avìa dije: «It deve nen preoccupete, tò paireul a sarà dëstinà a n’àutr folèt ch’a nassërà pròpi ancheuj e ti ’t saras për sempe ’n masnà e ’t dësmentiëras d’esse stàit ël folèt Violèt. Artorna pura da toa famija.» E a l’era stàit parèj che ’l ... masnà a l’era restà, content e për sempe, con ij sò pare e mare.