Beppe Burzio/Vergògna
a Leinì sequestrà na fijëtta 'd quindes ani
VËRGÒGNA!
[modifiché]Da l’"Assion piemontèisa" ëd Fervé 2002
La neuva a l'ha danla "La Stampa" 'd giòbia 24 ëd gené a pagina 47.
Vënner 17 ëd gené, a la surtìa dla scòla, la fijëttin-a Margarita Garlone a l'é stàita sequestrà dai carabinié e portà ant n'istituto restà dësconossù.
Ël mandant dël sequestr a l'era stàit ël Tribunal dij Minor e la motivassion ëd l'ordinansa 'd sequestr, dal pì al meno, a l'é costa: "la fijëtta a l'é arzultà, a le perissie, pitòst sarà an chila e pòch portà a la comunicassion. A dovrà resté an Istituto fin-a a la magior età e a podrà vëdde mare e pare mach na vira a la sman-a e mach a la presensa dj'assistent sossiaj".
Për savèjne 'd pì i soma arvolgiusse a l'avocat Falardi, avocat ëd famija, ch'a l'ha dine: "costa a l'é na stòria ch'a va anans da pì 'd des ani. Ëd la situassion d'ancheuj la pì part ëd la responsabilità a va dàita a l'assistent sossial. Ancheuj ij giudes a l'han pijà la costuma 'd pì nen decide daspërlor, ma 'd fonghé soe sentense su lòn ch'a j' dis ël C.T.U., ël Consulent Tecnich, an cost cas l'assistent sossial, ch'a l'ha consijà ij termo 'd costa sentensa.
Për convinsion përsonal e, forse 'dcò, për ghignon anvers ëd cola famija, dont ël pare, monsù Garlone, magara nervos për ij des ani 'd persecussion, a dev avèj-je mancà 'd rispet, an mandandla a canté ant n'àutra cort.
La famija Garlone a l'é na famija normal ëd campagnin nostran ch'a arfuda la manera 'd vive anponùa dal progress d'ancheuj, gropà a la tecnica, a la publissità e ai sòld.
Ij Garlone a l'han gnanca 'l telefono. A l'é 'n pòch la situassion ëd cola comunità merican-a, j'Amish, ëdventà famosa përchè ch'a l'han descrivula an vàire film.
I son convint che an nòste valade a sio tante, ma pròpi tante, le famije ch'a vivo coma ij Garlone. E gnun a j' dis gnente. Ël fàit a l'é che ij Garlone a vivo a Leinì, a 'n tir dë s-ciòp da Turin, andoa che j'assistent sossiaj a l'han tanta istrussion, ma nen autertant bonsens. Për lòn ch'a rësguarda la fija, a l'é na fijëtta normal, ch'a parla pòch e ch'a studia nen vàire; a quindes ani a l'ha arpetù n'ann e a fa mach la tersa media, ma 'dcò sòn a fa part ëd la normalità.
La carensa 'd comunicassion peui a l'é dovùa dzortut al fàit che an cola famija as parla squasi esclusivament ël piemontèis. Tut si!"
Donca ricapitoloma.
A Leinì a-i é na famija 'd campagnin piemontèis, con le carateristiche, genite dij piemontèis, ëd parlé pòch e 'd travajé tant ch'a j' piaserìa motobin podèj fesse ij sò afé sensa che gnun a-i buteissa 'l bech. An ëdzorpì, delit sensa scusant!, coj piemontèis a l'han decidù 'd vive a la mòda dij grand, quand che onestà e travaj a valìo 'd pì che aparensa e sòld ëd proveniensa dubiosa, e 'd vive an parland soa lenga.
E tut sossì, ant në stat andoa che la giustissia a l'é squasi na barzelëtta, convnù ch'a l'é an testa a la graduatòria për nùmer d'arcors al Tribunal dë Strassborgh, ch'a giudica chi ch'a scarpisa la "carta dij dirit ëd l'òm" (369 për l'Italia e na tranten-a për la Turchia, ch'a tortura ij curd e ch'a l'é sconda), ant në stat ch'a privilegia ij marochin, ch'a tùa j'albanèis e ch'a protegg ij singher, për giudes e assistent sossiaj a l'é 'n delit.
A l'han sequestraje la fija për nen ch'a chërsa con coj prinsipi.
Mi e 's giornal i l'oma na cara amisa che, 'dcò chila, a l'ha decidù 'd vive coma ai temp ëd soa gioventù: a l'ha nen television, frigo, lavatris e lavapiat.
A saràlo 'l cas ëd consijéje 'd catesse almen un telefonet për evité 'l croton?
E noi piemontèis afessionà a nòsta tera i staromne ciuto?
I seguiteromne a lassesse scarpisé e sbefié sensa duverté boca?
Mi i susto che tuti ij piemontèis genit a ausso la testa e a dimostro sò dësgust për coste situassion.
Buteve an contat con noi, për telefono, che quaicòs, tuti 'nsema, i faroma.
Ardì Piemontèis.
Beppe Burzio