Beppe Burzio/Globalissassion

GLOBALISASSION

Da "Assion Piemontèisa", Otòber 2001

Ij fàit ancapità an costi ùltim temp a l'han fane capì che le sole ròbe vreman globalisà a son ël ghignon e la cafardarìa. Da pì 'd des ani, ij comersi, tuti ij comersi, con l'Iraq a son blocà për inissiativa djë Stat Unì, inissiativa sùbit seguità da j'àutri pais andustrialisà.

Sòn a l'ha portà, an col pais, na mancansa 'd ròba da mangé e, dzortut, ëd meisin-e ch'a pròvoca, second ëd notissie d'origin ocidental, la mòrt ëd na masnà minca eut minute. Fasand doi cont, sòn a veul dì che, an des ani, costa inissiativa a l'ha portà a la mòrt sessentesinquantamila masnà. Con la giunta 'd quaich grand, an ëdzorpì.

S'a l'é nen n'inissiativa 'd guera, e 'd guera grama, costa .... Da soa part l'Islam a rëspond.

L'11 dë stèmber passà na vinten-a 'd musulman a son anpadronisse, an America, 'd quatr aeroplan e a l'han portaje a fracassesse contra le tor binele 'd New York, doi palass aut ësquasi mes chilòmetro ch'a j'ero simbol dël capitalism mondial e contra la sede dël ministeri dla guera 'merican: ël Pentagon.

Total: sesmilasinchsent mòrt apopré. A l'é ciàirt che jë Stat Unì a l'han sùbit diciarà 'd vorèj n'arvangia completa e total e a l'han diciaraje guera, an portandse dapress le nassion ocidentaj, ai terorista 'd Bin Laden, seich musulman ch'a viv, protegiù, con ij sò combatent, an Afghanistan e ch'a l'avìa organisà cost'ùltim at teroristich.

A l'é ciàir che darera a coste operassion, tant da na part che da l'àutra, a-i é 'l ghignon: un ghignon creus, pur e genit. Ël mond ocidental a l'é ampressasse a diciaré ch'a considera nen ël pòpol afghan coma sò nemis; ij sò nemis a son ij terorista e mach coj.

Istess coma ch'a l'ha sempe diciarà che sò nemis a l'é nen ël pòpol irachen, ma mach ij sò governant. Contut a seufre e a meuire a l'é stàit, fin-a a 'ncheuj, ël pòpol irachen e a sarà doman ël pòpol afghan.

A l'é ciair che darera a ste diciarassion a-i é mach na grossa cafardarìa: creusa, pura e genita 'dcò chila.

A dila ciàira mi i son pì che d'acòrdi ansima a sta guera 'd reassion ch'a sta për ancaminé.

I vorerìa mach che nòsti resior a la piantèisso lì 'd contene 'd bale për andorene la pilola e fene passé për bej e sant. Costa a l'é na guera, na guera bela e bon-a, dont cola ch'a va an tren a sarà mach na bataja e ch'a dura già da vàire ani, fra doe siviltà diferente: un-a fondà an sij sòld e l'àutra an sla religion.

Dòp d'avèj vagnà, an manera definitiva, la guera contra 'l comunism, ël capitalism american (nen la democrassìa neh! cola a l'é n'àutra ròba) a l'é autonominasse, con l'apògg ëd j'àutri capitalism europengh, resior dël mond e a serca d'anpon-e, con ij sòld o le arm, sò model ëd vita an tut ël mond.

Mach che, antramentre che 'l capitalism a j' va bin a squasi tuti ij resior dë stat, la gent ëmnùa, cola dla stra, as treuva soens a nen esse vàire d'acòrdi.

E 'l sorch fra 'l podèj e 'l pòpol as fa sempe pì creus daspërtut. A mi am piasërìa tant savèj se 'n russi a l'é pròpi tant sodisfàit d'esse passà dal domini afros dij fonsionari 'd partì a col, autërtat afros, ëd mafie e corussion.

Ant l'ocident a-i é nen vàire da fé. A-i é gnun podèj fòrt ch'a pija le part ëd la gent ëmùa.

Fin-a la Cesa a l'é përfetament an linia con ël podèj dij sòld.

As dovrà për fòrsa rivé a la mira che, o 'l capital a cangerà daita an arduvend soe preteise e sò camp d'assion, o a sarà tut un fërmiolé d'arvire an vàire stat; arvire ch'a sponteran coma ij bolé.

Për ël mond islamich j'afé a son diferent. La religion lì a l'é ciàira, dura e scotà. J'anfedej a van o convertì o combatù.

E combatù an qualsëssìa manera, compreise cole pì afrose e ravagiante. A peul esse che la violensa a sia na crisi 'd chërsùa dle religion. L'Islam a l'é 'd sessant'ani apopré pì giovo dle religion cristian-e e, fra 'l 1200 e 'l 1300, a partìo da l'Euròpa le Crosà.

E s'a j'ero nen ravagiante cole....

Ij musulman ch'a sëmno 'l teror a son nen d'eretich, ma a son ij "fondamentalista" o j' "antegralista", visadì coj ch'a aplico "integralment" ij "fondament" dël Coran, ël lìber sacher ëd Maomet.

Pensé a lòn ch'a j'ancapita an Algerìa, andoa che milen-e e milen-e 'd musulman pasi a son ëstàit dësgorzà da j'antegralista përchè nen praticant a pro o ant le Filipin-e andoa che na minoransa d'emigrà musulman a buta a fer e feu lë stat për dividlo e realisé a l'interior n'àutr ëstat ëd religion islamica.

Ëd conseguensa as troverà sempe quaidun che, anfilasse sinch pàira 'd mudande (a l'é la regola) as carierà 'd trieul e a 'ndrà a fesse sauté an aria ansema a 'n nùmer d'anfedej pì àut ch'a sia possibil.

E peui a-i é quaich maometan ch'a viv ambelessì che con tanta cafardarìa a diciara che "l'Islam a l'é amor...".

Cola d'Allah e cola dij sòld a son doe siviltà diferente e contrarie che, ancheuj, a peulo nen convive e ch'a van ëtnùe separà. Ël ghignon dij palestineis anvers j'israelian as basa dzortut an sël fàit che Israel a rapresenta la macia nèira 'd na siviltà capitalistica postà an mes a na tera dominà dal misticism islamich e a va dëstrovùa.

Gnun përdon.

A l'é conseguensa natural e fin-a lògica che sti doi mond a sio an guera fra 'd lor.

A-i saran ëd mòrt, ësquasi tuti nossent, e gnun dij doi a l'avrà na vitòria total. Përchè ij soj cangiament utij a la convivensa a saran coj ch'a vniran a l'interior dij doi sistema, an rendend, da na part ël capital meno esos, e da l'àutra la religion islamica meno reida.

Pensé a vàire, ch'a son le guere e le grame assion comëttùe an nòm e për cont ëd le religion.

A l'é na question gropà al vive sivil. E 'l vive sivil a pòrta a pensé che le religion, tute le religion, a son danose a la vita dl'òm an sla tera, con bon-a pas ëd tuti.

A l'é për lòn che, ansema a l'Arsivësco Biffi, i son pì che d'acòrdi ch'a vanterìa penseje 'nsima sent vire anans d'aceté antëca un ëd n'àutra religion, un che se Allah a lo ciama a peul trasformesse, da 'n di a l'àutr, ant un terorista.

Chi an sigura che l'estracomunitari che, ancheuj, a la crosiera a veul le mila lire për polidete 'l parabris, a sia nen col che, doman, a farà sauté an aria na scòla con tute le masnà ch'a-i son andrinta?

E 'dess parloma 'n pòch ëd globalisassion.

L'amis Tòsco, pròpi su cost giornal, an dis che la manera pì giusta për giuté ij pais an via 'd dësvlup ch'a tribulo, a sarìa cola 'd porteje a vende an tut ël mond le mercansìe ch'a produvo, an manera 'd fé chërse soa economìa e progredì da la mira econòmica e sossial.

An dis ëdcò che costa a l'é la "globalisassion". E sòn a l'é nen vera. La globalisassion, coma ch'a l'é ancheuj, a l'é ant le man ëd pòchi grup finansiari ch'as pijo bin bin vardia 'd giuté l'economìa dij pais dël ters mond a progredì, 'dcò përchè fin che col'economìa a l'é nen progredìa, lor a peulo trové ambelelà 'd gent ch'a travaja a sò pro për un tòch ëd pan e ij sòld ch'a l'han anvestì an soa globalisassion a j' rendo 'd pì.

Sempe su cost giornal l'amis Piòli a scriv "sensa globalisassion coma ch'i faromne a deje da mangé a j'eut mijard ëd përson-e che doman a vivran an sla tera?".

Giust, ma a-i é 'dcò l'arvers ëd la midaja. E-lo pròpi tant giust e democratich che pòche desen-e 'd përson-e, cole dij grup finansiari, a l'àbio ant le man ël destin ëd mijard ëd përson-e? Ch'a peusso decide chi a peul vive e chi a dev meuire? A dislo pròpi gnente l'esempi dl'Iraq e dël Sudafrica andoa che la gent a meuir coma le mosche përchè che ij padron dël capital a l'han decidù, për politica o për avidità, 'd nen deje le meisin-e dont a l'han damanca për seguité a survive?

A parlé 'd globalisassion, che an teorìa a l'é na ròba bon-a e giusta, a vanta 'ndé con ij pé 'd piomb e consideré tuti j'aspet.

Peui la popolassion mondial a chers second na progression geometrica. Doman a saran eut mijard, un bati 'd parpejle apress sëddes e peui trantedoi e peui sessantequatr.

Ma vàire ch'a peul soportene mare tera?

Un pò 'd selession natural, coma ch'a l'é sempe staje da la neuit dij temp, sensa ch'a-i sia col ch'a decid chi a peul vive e chi a dev meuire, a sarìa peui n'ideja pròpi tant baravantan-a?

Mi i chërdo che pì 'n là 'd na serta mira as debia lassé fé a la natura. L'imortalità a l'é nen a portà dl'òm.

Ardì Piemontèis.

Beppe Burzio