Anònim/Ël re dij pess

Ël re dij pess

(da na conta dij frej Grimm)

A col'época, ël mar a l'era daspërtut. A coatava le montagne, le rochere, la tèra. A l'era ël regn dël vent e dj'onde. La s-ciuma a giugava con ij raj dël sol e sota l'euj bianch ëd la lun-a. Dë-dzora dl'eva, tut a l'era an órdin.
Ma sota, che rabel! Pess-can, aringhe, muren-e, delfin, balen-e, sardin-e, tuti ij pess ant le corent ancreuse as agitavocoma un furmijé mat. J'un a noavo an banch potent e a arbutonavo ij solitari, d'àutri a balavo an sla pansa dj'andurmì, o a giugavo a mangesse antra 'd lor. A j'ero dle ruse ch'a finìo pì, dle bataje d'ale, dë scaje lusente, ëd coe furiose. Sòn a l'é durà për un pòch. Peui ij pess as son ëstofiasse d'ës grand ciadel ch'a fasìa dël mar n'eterna rusa.
- Si l'èisso un re, peul desse che la pas a regnërìa, a l'ha dit la sòla.
A pensava: «Si mi i fussa argin-a, la pas a regnërìa ëd sigur.»
Ël pesscan a l'ha pen-a duvertà soa massëlla.
- Antlora, mi i sarai vòstr re. Ij mè dent a son ij pì afros.
- Ridìcol! a l'ha tronà la balen-a. Mi i son motobin pì gròssa che ti, ch'it ses ramus-cio! I mérito la coron-a.
Ël pess-ëspà a l'ha agità sò longh bech.
- Mi i son la spa dël mar. Un re a l'ha sempe na spa.
Contacc! La discussion a sarìa ëd sigura durà n'eternità. Ma la sòla a l'era furba.
- Stragròss o minùscoj, ariond o pontù, nojàutri pess i novoma tuti. Organisoma donca na corsa ant un camp ëd coral. E che ël pì lest a sia nòstr re.
Tuti a son ëstàit d'acòrd. La sòla a frissonava da la contentëssa. «I vagnërai, a pensava. Piata com i son, i sghijo antra j'eve coma gnun.»
E a l'é butasse a rije dla fregadura ch'a l'avrìa daje a tuti costi arogant, costi rusaton, costi blagheur.
Për dé ël signal dla partensa, mila alghe a son agitasse coma dij serpent ëd mar. Lë strop dij pess a l'é slansasse ant un turbij ëd gòle e d'ondà, për la conquista dël tròno marin.
La sòla a l'ha ampressa bassà j'ale. A la fin dël camp ëd coral ross, a l'é stàit l'arengh ch'a l'ha vagnà la corsa. É, l'arengh, cost ùmil cit pess argentà, ch'a parlava tant pòch, ma a noava tant bin.
- Ës miseràbil verm bianch! Sa ridìcola lumassa grisa! Ës coto d'arengh! a l'ha brajà la sòla, la boca argrignà da la gelosìa.
A l'ha argrignala ancor ëd pì cand ij pess a l'han pogià la coron-a ëd re an sla testa dl'arengh. A l'ha strorzula tant e tant che ij sò làver a l'han goernà për sempe cola piega indignà ch'i-j conossoma. La piega dla gelosìa.
A l'é për lòn che la sòla a l'ha la boca stòrta, bele cand ch'a l'é giojosa e a bala ant l'eva.