Neuv Sermon Subalpin/Che ‘d pretèise

Da Wikisource.

Artorn


Che ‘d pretèise!?[modifiché]

“Signor! Che ‘d pretèise! Lòn ch’it ciame ‘d fé a l’é pa possìbil! Coma podrìo-ne mai felo nojàutri?”. Costa-sì a l’era la reassion dij dissépoj ëd Gesù quand che chiel a l’avìa ciamaje ‘d provëdde lor a dé da mangé a sinch mila òm, sensa conté le fomne e ij cit. E-lo che pratiché la fèj cristian-a përdabon, a l’é quaicòsa d’inpossibil, mach na teorìa? Nost Magister a dis che nò. Vëddoma.

"Dal moment che a l'era già tard, ij sò dissépoj a son avzinasse a chiel e a l'han dije: "Sto leugh-si a l'é desert, e a l'é già tard. Manda vìa sta gent perch' as na vado ant ij paìs e ant le borgià d'antorn a catesse cheicòsa da mangé". Gesù a l'ha rësponduje: "Deje vojàutri cheicòsa da mangé!". E lor a l'han dije: "Androm-ne fòrsi a caté 'd pan për dosent dné d'argent për deje da mangé?". Chiel a l'ha dije: "Vaire 'd pan ch'i l'eve vojàutri? Andé a vardé!". Quand ch'a l'han savulo, a l'han dìt: "Sinch - e doi péss". Antlora a l'ha comandaje 'd fé seté la gent për grop an sl'erba vërda. Antlora a son setasse për grop ëd sent e 'd sinquanta përson-e. Peui Gesù a l'ha pijà coj sinch pan e coj doi pèss e, an vardanda vers ël cel, a l'ha ringrassià Nosgnor e a l'ha rompù 'l pan a tòch. Peui a l'ha dajlo ai sò dissépol përché a lo buteisso dnans a la gent, e a l'ha 'cò spartì ij doi pèss ëntra tuti. A l'han mangiane tuti e a son restane sodisfàit. A l'han ëdcò rabastà ij tòch vansà 'd pan e 'd pèss - dodes cavagne pien-e! Coj ch'a l'avìo mangià 'l pan a l'ero sinch mila òm, sensa conté le fomne e ij cit." (Marco 6:35-44).

Ël tèma d’andé dë dlà ‘d lòn ch’a l’é possibil ëd sòlit, a parèiss quaicòsa che ‘l vangel a insist dëspèss. Sossì a l’é malfé da acetesse. I podrìo bin dì che fin tant ch’as trata ‘d Gesù, chiel a l’é bon a felo: an efet chiel a l’ha la fòrsa e l’abilità ‘d fé tut lòn ch’a veul: a-i é gnente che, për chiel,a sia malfé. Nojàutri, contut, lòn ch’i podrìo mai fé?.

Ël minim ch’i podrìo rësponde a d’obiession tanme coste a l’é ch’i mancoma bin d’imaginassion, përché, bele s’i podoma nen fé ‘d miràcoj, i podrìo sèmper fé motobin da pì ‘d lòn ch’i pensoma ‘d sòlit Nòstre arsorse a son limità, ma soens lòn ch’i podrìo bin fé i lo foma nen, o i lo foma nen bastansa.

E peuj, i soma ‘d cristian, nen vera? I l’oma ‘l Crist ch’an ëstà dacant, coma chiel a l’ha promëttune, e se ‘l Crist a l’é con nojàutri, a-i é gnente ch’i podrìo nen fé. E-lo che sta-sì a l’é mach “na manera ‘d parlé”, na realità ch’a sarìa ben podeje chërde, ma che, a l’é nen quaicòsa “ëd realistich”? Përdabon? Pròpi Gesù a l’ha dit ai sò dissèpoj: “Përchè an vrità iv diso che chionque a dirà a cola montagna: Àuss-te e campte ant ël mar, e ch’a l’avrà gnun dubi an sò cheur ma ch’a chërdrà che lòn ch’a dis as farà, tut lòn ch’a l’ha dit a-j sarà fàit” (March 11:23).

An efet, i soma nojàutri a d’esse “òm ëd pòca fej”, a d’esse pauros, timid, genà. I l’oma tante esitassion a fidesse a le promësse ‘d Gesù, a d’andé “dë dlà dij limit” perchè - a podrìa desse - i l’oma tëmma ‘d casché an cola ch’i disoma esse la condòta ‘d gent “fanàtica”! Vera, ës risich a-i é bin, coma ch’a l’era capità na vòta a dij dissépoj ëd Gesù ch’a l’avìo bin provà dë scassé djë spirit maléfich, ma a son pa riussì a felo, ch’a l’avìo falì. Tutun, coma ch’a diso ‘d proverbi piemontèis: “A falisso fin-a ij prèive a dì mëssa” e “A fòrsa ‘d falì as ampara”!

Pura, an ëst o mond, a-i é chi a l’é bin ancalasse e as ancala a fé “l’impossibil”. A-i é ‘d person-e ch’a son ancalasse a dësfidé la pòca fej ëd coj ch’a-j disìo che a sarìa staje nen possibil, a l’han ansistù e përsistù, e a son riussì, bele se tuti a-j disìo ch’a l’ero ‘d fòj a pensé ‘d realisé soe ambission ed lor. ...e a son “passà a la stòria” coma ‘d përsone coragiose ch’a son nen lassasse sbaruvé da le difficoltà. Përchè i podrio pa ‘dcò nojàutri esse tanme cole përsone coragiose ch’a son “ancalasse” a dësfidé l’inpossibil?

Ant l’episòdi dël vangel d’ancheuj, Gesù, con tanta passiensa e compassion (prima anvers ij sò dissépoj  patamòle) a-j mostra na lession ëd pèis: ël “pòch” a peul esse multiplicà pì ‘d lòn ch’i pensoma, bele se nen sèmper i l’oma da spetesse ‘d miràcoj grandios tanme sto-saì. Comensoma a dovré lòn ch’i l’oma e a la fin i podrìo avèj ëd sorprèise! Nòst “pan” as multiplicherà e a la fin a-i na j’é fin-a da vansene!

Gesù, ansema ai sò, a l’é Col ch’a provëdd për costa umanità bzognosa e soens malarconossenta. An tute le èpoche a-i son ëstàit sèmpe ‘d cristian fedej ch’a son andaje dapress a Gesù an sël senté dël servissi amorèivol e generos e ch’a son nen lassasse sbaruvé da gnente e da gnun. Che nojàutri i sio parèj an nòstra generassion!

PREGHIERA

Nosgnor Dé! Le dësfide ch’it ëm lanse an Crist, qiaivòta am ësbaruvo! Giutme a vince mia timidità e a comensé a d’esse a tò servissi bele con ël pòch ch’i l’hai, sicur che ‘l bin ch’as podrà fé as multiplicherà grassie a ti, a toa potensa sensa limit. Amen.