Document dla fej cristian-a/La Stra dël Pelerin/Sconda part/Capìtol 2-6

Prima pàgina

Ël Camin dij Pelerin (sconda part)

Tape:: prima part - Introdussion - 2-1 - 2-2 - 2-3 - 2-4 - 2-5 - 2-6 - 2-7 - 2-8 - 2-9 - 2-10 - 2-11 - 2-12 - 2-13 - 2-14 - 2-15 - 2-16 - 2-17 - 2-18 - 2-19 - 2-20- 2-21

6. Un perìcol e ‘n Protetor

Ore, da l’àutra part dël mur ch’a cintava la via che Cristiana e soa companìa a përcorìo, a-i era ‘n giardin d’erbo e ‘d fruta. Col giardin a l’era ‘d proprietà ‘d col ch’a l’avìa ‘l can ch’i l’oma parlane anans. Vàire dj’erbo da fruta ch’a chërsìo an col giardin a slansavo ij sò branch dëdlà dël mur, parèj che ij sò frut, ch’a l’ero mur, a l’ero soèns ciapà a sò dëscapit da coj ch’a passavo e a-j mangiavo. Parèj, le masnà, coma ch’a fan ëd sòlit ij fanciòt, cand ch’a vëddio coj frut ch’a pendìo, a-j cujivo e ancaminavo a mangene. Për lòn, soa mare a j'arprociava, ma lor a seguitavo a mangene.  

A disìa: “Mè fieuj, voi i feve ‘d trasgression, përchè coj frut a son pa ij nòstri”. Chila, contut, a savìa nen ch’a apartenìo al nemis. Iv garantisso che s’a l’avèissa savulo, a sarìa scasi mòrta ‘d pau. Lolì, contut, a l’é peui passà e lor a l’han tirà anans për soa stra.

Ore, cand ch’a l’ero andàit anans për apopré doi tir d’arch dal leu ch’a l’avìa faje intré an cola stra, a l’han vëddù doe përson-e motobin dzagreàbil ch’a calavo leste për rëscontreje. Con lòn, Cristiana e soa amisa, a son quatasse con soe coefe e parèj a l’han continuà sò viage. Peui, coj ch’a calavo për rëscontreje a son avzinasse a le fomne coma s’a vorèisso ambrasseje, ma Cristiana a l’ha dit: “Fé ‘n pass andré o andevne via an pas, coma ch’i deuve”. Pura costi doi, coma ‘d ciòrgn, a prëstavo gnun-a atension a le paròle ‘d Cristiana e a l’han ancaminà a buteje le man adòss. A cola mira, Cristiana, anfurià, a l’ha arpossaje con ij pé. Ëdcò Misericòrdia, coma mej a podìa, a fasìa ‘d sò mej për scasseje. Cristiana a l’ha torna dije: “Fé ‘n pass andré e andevne, përchè ch’i l’oma pa ‘d sòld da perde, che nojàutre i soma ‘d Pelerin-e, coma ch’i vëdde, e i vivoma dla carità dij nòstri amis”.

Ij dzagreàbij.

Anlora un dij doi òm a l’ha dit: “Iv sautoma a còl pa nen për ij sòld, ma i soma surtì për dive che se mach i consente a na pcita nòstra arcesta, nojàutri iv rendroma ‘d fomne përdabon”.

Cristiana. Ore Cristiana, ch’a l’avìa bin imaginà lòn ch’a ‘ntendèisso, a l’ha torna rëspondù: “I l’oma gnun-a ‘ntension dë scoteve, nì ‘d consideré o 'd cede a lòn ch’i vorie ciamene. I l’oma pressa. Nòstr afé a l’é na chestion ëd vita o ‘d mòrt”. Parèj, torna, chila, soa compagna e le masnà a l’han fàit un neuv tentativ dë schivieje e passèje danans, ma lor a l’han contrastaje an sò camin.

Ij dzagreàbij: “I l'oma pa 'l but ëd feve dël mal; a l’é n’àutra ròba ch’i voroma”.

Cristiana: “Si,” a l’ha dit Cristiana, “i vorìe nòst còrp e nòstra ànima, përchè i sai che për lòn i seve vnù; ma noi i vorerìo pitòst meuire che lassene rablé an tràpole ch’a butran an perìcol nost ben-esse për l’avnì”. E con lòn, tut’e doe a son butasse a crijé: “Amassidi! Amassidi!”, e parèj a son sogetasse a cole legi ch’a son an vigor për la protession ëd le fomne^[1].

Ma coj òm a l’han seguità a ‘vziness-je con l’intension ëd prevalèj sù ‘d lor; për lòn a l’han crijà torna. Ore, sicoma che lor, coma i l’avìa dit, a l’ero nen tant lontan da la pòrta che a j’ero intrane, soa vos ëd lor a l’é rivà a j’orìje ëd coj ch’a j’ero là. Për lòn a son surtì e, rendend-se cont ch’a l’era la vos ëd Cristiana, a son pressasse a riveje an socors. Cand ch’a son rivà an sla sen-a, a l’han vëddù le doe fomne ant ël pì bel mes d’un gran’ ciacòt; ëdcò le masnà a stasìo lì davzin a pioré. Alora, col ch’a l’era rivà për socorje a l’ha ciamà coj malvivent disend: “Lòn ch’i feve? Vorie-ne fé trasgredì ‘l pòpol dël mè Signor?”. A l’ha provà a ciapeje, ma lor a son riussì a scapé dëdlà dël mur dël giardin ëd l’òm ch’a l’era padron dël gròss can: parèj ‘l can a l’é dventà sò protetor ëd lor. Cost Socoritor a l’é donca avzinasse a le fomne e a l’ha ciamaje ‘d coma ch’a stasìo. A l’han rëspondùje parèj: “Ringrassiand tò Prinsi, i stoma pro bin, mach che i soma stàite pitòst ësbaruvà; i ringrassioma ‘dcò ti për esse vnùit a nòst socors, përché, an difèt, i sarìo stàite crasà”.

Socoritor. Parèj, apress d’àutre paròle, cost Socoritor a l’ha dit sossì: “I j’ero già motobin maravijame cand ch’i seve stàite antërtenùe a la pòrta dë dzora, che vojàutre i savìe d’esse mach ëd fomne débole e che i l’eve pa ciamaje al Signor lì cheidun ch’av compagnèissa. Anlora i l’avrìe podù schivié costi problema e perìcoj, përchè chiel a l’avrìa bin procuravne un”.

Cristiana: “Ahidemì, antlora tanta a l’era nòstra gòj për le benedission ch’i l’avìo arseivù, ch'i soma dësmentiasse dij perìcoj ch’i l’avrìo podù ancontré pì anans. Chi ch’a l’avrìa mai podù imaginé che csì davzin dël palass dël Rè a l’avèisso podù stërmesse ‘d gent tant grama? An efet, a sarìa stàit un bin për nojàutre s’i l’avèissa ciamà a Nosgnor d’oten-e ‘n tal compagnament, ma, sicoma che Nosgnor a savìa ch’a sarìa stàit për nòst bin, im maravijo che Chiel a l’àbia pa mandane un”.

Socoritor: “A l’é nen sèmpe necessari concede lòn ch’a l’é nen domandà, për tëmma che, an fasend parèj, a dventa dë considerassion scarsa. Ma cand ch’as sent la mancansa ‘d cheicòsa, lolì a pija, a j’euj ëd chi la sent, col bon concèt ch’a l’é dovuje e donca, ‘d conseguensa, a sarà dovrà an séguit. Se mè Signor a l’avèissa conceduve un compagnor, i l’avrìe pa tant deplorà cola vòstra dësvista ant ël nen ciamene un coma che adess i l’eve avune l’ocasion ëd fé. A l’é donca ver che tut a contribuiss al bin^[2] e a tend a rend-ve pì prudente”.

Cristiana: “É-lo che adess i l’avrìo da artorné da Nosgnor, confëssé nòstra malprudensa e ciamejne un?”.

Socoritor: “I presentrai mi a Chiel vòstra confëssion ëd malprudensa: a l’é nen necessari ch’i artorne ‘ndré, përchè an tùit ij leugh ch’i andreve voi i në trovereve pa da manch. An tùit j’alògg che mè Signor a l’ha prontà për ij Pelerin, a-i në j’é assé për provëdd-je contra qualsëssìa tentativ malissios. Ma, coma ch’i l’hai dive, Chiel a sarà ‘nterpëlà ‘d felo për lor^[3]”. Cola-lì a l’é na ròba pòvra ch’a val nen la pen-a ‘d ciamé”.

Apress d’avèj dit sossì, a l’é tornà a soa postassion, e le Pelerin-e a l’han arpijà sò camin.

Misericòrdia: “Che ‘d veuid i sento a l’amprovista ant ël cheur! I pensava ch’i j’ero giumai dëdlà ‘d minca perìcol e ch’i l’avrìo pa pi conossù ‘l dolor”.

Cristiana: “Cara mia seure, toa nossensa”, a l’ha rëspondù Cristiana a Misericòrdia, “a peul scusete për la part pì granda; ma për lòn ch’am rëguarda, mìa colpa a l’é motobin pì gròssa, përchè mi i l’avìa vëddù cost perìcol anans ëd seurte da ca; e pura mi i në son pa prontame cand ch’i l’avrìa podù felo. Për cost motiv i mérito ‘n grand rimprocc”.

Misericòrdia. Alora Misericòrdia a l’ha dit: “Coma fasìes-to a savèj na ròba parèj anans ëd seurte da ca? Dëspiegh-me cost enigma”.

Cristiana: “It lo dirai. Anans ëd buté pé fòra ‘d ca, na neuit, i l’hai fàit un seugn a sto rësguard. A më smijava ‘d vëdde doi òm, ch’a l’ero squasi idèntich a coj ch’i l’oma ancontrà. Lor a stasìo ai pé ‘d mè let e a dëscutio sù coma ch’a l’avèisso podù ampedì mia salvëssa. I vado a dite soe paròle precise. A disìo (col-lì a l’era ‘l moment dij mè conturbament): ‘Lòn ch’i l’oma da fé con costa fomna? As lamenta, tant da dësvijà che durant ël seugn, an ciamand përdon. S’i-j përmëttoma ‘d seguité parèj, i la përdroma, pròpi coma ch’i l’oma përdù sò marì’. Sti dëscors a l’avrìo dovù feme sté atenta e deme ‘l motiv ëd pronteme cand ch’a në sarìa stàita la possibilità”.

Misericòrdia: “Bin,” a l’ha dit Misericòrdia, “se da costa nòstra mancansa i l’oma dovù arconòsse nòstre impërfession, Nosgnor a l’ha profitane për manifesté le richësse ‘d Soa grassia. Sicoma Chiel a l’é vnùne dré con na grassia nen domandà e a l’ha liberane da le man ëd coj ch’a j’ero pì fòrt che nojàutre, a l’é stàita për Soa binvolensa pura”.

Nòte

1. Deuteronòmi 22:23-27 - “Se na fija vèrgin a l’é ampromëttùa e n’òm, an trovandla an sità, as cogia con chila, i l’eve da porté tùit e doi a la pòrta ‘d cola sità e ch’a sio pijà a prassà fin-a ch’a meuiro: la fija përchè ch’a l’ha pa crijà ‘n ciamand d’agiut ant la sità, e l’òm përchè ch’a l’ha violà l’ampromëttùa ‘d sò pròssim israelita. A l’é parèj ch’as ha da ranchesse via ‘l mal da Israel. Ma se l’òm a l’avèissa ‘ncontrà la fomna ampromëttùa an campagna e, fasendje violensa, a fussa cogiasse con chila, mach l’òm a l’avrà da esse condanà a mòrt. Faje nen a cola giovna: chila a l’ha comëttù gnun-e colpe ch’a mérito la mòrt. Sto cas a l’é l’istess che se n’òm a tachèissa sò pròssim e a lo massa, perchè l’òm a l’avìa trovala an campagna e bele s’a l’avèissa crijà gnun a l’avrìa podù rivé për deje d’agiut”.
2. Roman 8:28 . “I savoma 'dcò che tute le còse a contribuisso al bin ëd coj ch'a veulo bin a Nosgnor, pròpi lor ch'a son ciamà conform ai sò propòsit”.
3. Esechiel 36:37 - Sossì a l’é lòn ch’a dis ël sovran Signor: I darai ‘l permess a la ca d’Israel ëd ciameme për lor ste còse-sì: I multiplierai sò pòpol tanme 'd fèje”.