Document dla fej cristian-a/La Stra dël Pelerin/Sconda part/Capìtol 2-12

Prima pàgina

Ël Camin dij Pelerin (sconda part)

Tape:: prima part - Introdussion - 2-1 - 2-2 - 2-3 - 2-4 - 2-5 - 2-6 - 2-7 - 2-8 - 2-9 - 2-10 - 2-11 - 2-12 - 2-13 - 2-14 - 2-15 - 2-16 - 2-17 - 2-18 - 2-19 - 2-20- 2-21

16. La maladìa ‘d Maté

Ore Maté, ‘l fieul pì vej ‘d Cristiana, a l’é tombà malavi e soa maladìa a-j causava motobin ëd patiment. A l’avìa tant dolor a le ventraje, coma se cheidun a-j tirèissa da part a part. Nen lontan da lì a-i ëstasìa ‘n tal monsù Perissia, un médich vej e motobin apressià. A l’han mandalo a ciamé e dun-a chiel a l’é vnùit. Cand ch’a l’é intrà ant la stansia e dòp d’avèj osserva un pò ‘l fiolin, a l’ha tirane la conclusion ch’a patìa ‘d granfi adominal. Alora a l’ha dije a soa mare: “Còsa ch’a l’ha mangià ‘d recent?”. “Mangià?”, a l’ha rëspondù Cristiana, “i l’oma sempe daje ‘d ròba bon-a ch’a fà bin”. Ël médich a l’ha replicà: “Cost fieul a l’ha traondà cheicòsa ch’a l’é restaje an sle stòmi sensa podejlo digerì, e ch’a podrà nen esse campà fòra sensa n’antërvent. E iv diso ch’a l’avrà da esse purgà, dësnò andrà a meuire”.

Anlora Samuel a l’ha dit: “Mare, mare, còs ch’a l’era lòn che mè frel a l’ha cujì e mangià tòst ch'i soma surtì da la pòrta ch’a sta al prinsìpi ‘d costa stra? Ti ‘t sas ch’a-i era ‘n vërzé an sla mancin-a, da l’àutra banda dël mur, e che vàire ‘d coj erbo a pendìo dal mur, e mè frel a l’ha cujì da col erbo e mangiane”.

Cristiana: “Vera, mè car fieul,” a l’ha dit Cristiana, “a l’ha cujìne e mangiane. A l’é stàit pròpi cativ da fé lolì. I l’hai bin arprocialo, ma chiel a l’ha mangiane l’istess”.

Perìssia: “I savìa che chiel a l’avìa mangià cheicòsa e ch’a l’era nen d’aliment san. E col aliment, visadì col frut, a l’é col ch’a fà pì 'd dann ëd tuti. A l’é ‘l frut dël vërzé ‘d Belsebù. Im maravijo che gnun at n’àbia parlate. Tanti a në son mòrt”.

Cristiana. Alora Cristiana a l’é butasse a pioré e a l’ha dit: “‘T ses ëstàit cativ, mè fieul, e trist a mi, cativa mare! Còsa ch’i l’hai da fé për mè fieul?”.

Perissia: “Ven adess, fà nen parèj. Tò fieul a podrà torna sté bin, ma adess chiel a l’ha da purghesse e gumité”.

Cristiana: “Për piasì, fà tut lòn ch’i peule për chiel, a fà nen lòn ch’a costa”.

Perissia: “Stà sicura: i farai tut lòn ch’i peudo”. Parèj a l’ha prontà na purga, ma a l’era tròp débola. A l’ha fala dal sangh ëd na crava, da lë sënner ëd na vailëtta e con un pò ‘d sava d’issòp^[1], e v. f.

Cand che monsù Perissia a l’ha rëscontrà che la purga a l’era tròp débola, a l’ha fane n’àutra pì d’efet. A l’era fàita EX CARNE ED SANGUINE CHRISTI (i lo seve che ij médich a dan ëd meisin-e stravise ai sò passient); e a l’era sota forma ‘d compresse, da pijess-ne con un pò ‘d sal^[2]. Ora a l’avìa da pijene tre për vira, a digiun, con un bicer ëd lerme ‘d pentiment^[3].

Prontà ch’a l’era cola meisin-a e portala al fiolin, chiel a l’era reticent a pijela, combin ch’a fussa lacerà dai dolor coma s’a lo stèisso fé a tòch. “Sù, sù,” a l’ha dije ‘l médich, “it l’has da pijela”: “Am fà mal a lë stòmi”, a l’ha dije ‘l fieul. “It l’has da campela giù” a l’ha dije soa mare. “I la gumitrai torna”, a l’ha dije ‘l fieul. “Ch’am disa, monsù,” a l’ha dije Cristiana al médich, “che savor ch’a l’ha?”. “A l’ha pa un savor gram,” a l’ha rësponduje ‘l médich, e con lòn a l’ha tocà un-a dle pìlole con la ponta dla lenga. “Maté!” a l’ha dije, “costa possion a l’é pì dossa che l’amel. S’it veule bin a toa mare, s’it veule bin ai tò frej, s’it veule bin a Misericòrdia, s’it veule bin a toa vita midema, it në prego, pijla”. Parèj, con motobin d’armus-cc, con na preghiera corta për la benedission ëd Nosgnor an sù chila, a l’ha pijala e a l’ha faje n’efet doss e lest. A l’ha falo purghé, a l’ha falo andurmì tranquil, a l’ha falo colé ‘d sudor da la càud, e a l’ha liberalo dël tut dai sò dolor.

A l’é parèj che a l’é bin tòst varì. A marciava con na can-a e a ‘ndasìa da stansia a stansia a parlé con Prudensa, Pietà e Carità ‘d coma ch’a l’avìa mangià ‘d col frut gram e ‘d coma ch’a l’era varì dal tòssi ch’a contnìa.

17. La meisin-a

Varì ch’a l’era ‘l fieul, Cristiana a l’ha ciamaje a monsù Perissia: “Vàire ch’i l’hai da paghete për ël bin che ti ‘t l’has faje a mia masnà?”. E chiel a l’ha dit: “It l’has da deje ‘l deuvù al diretor ëd la scòla ‘d meisin-a conform a le régole e al cas an chestion^[4].  

Cristiana: “Dime ‘n pò ancora,” chila a l’ha dit, “a che d’àutr a serv costa meisin-a?”.

Perissia: “A l’é na meinsin-a ch’a va bin për tut. A l’é bon-a për varì tute le maladìe che ij Pelerin a podrìo andeje ancontra. Cand ch’a l’é bin prontà, a peul liberé da tùit ij sagrin”.

Cristiana: “Anlora, s’i peule, dame na scòrta ‘d dódes confession ëd costa meisin-a e mi i l’avrai mai pì da pijene d’àutre.

Perissia: “Costa meisin-a a l’é bon-a nen mach për cand ch’a s’é malavi, ma ‘dcò për fé n’euvra ‘d prevension. Vera, mi im n'ancalerìa fin-a a dì che se cheidun a la deuvra coma ch’as deuv, a lo farà vive për sèmper^[5]. Tutun, bon-a Cristiana, ti ‘t l’has da aministré costra meisin-a an gnuna d'àutra manera che cola che mi i l’hai prescrivute, dësnò at farà nen bin”: Alora a l’ha dàit ëd cole meisin-e a Cristiana, a sò fieuj, e a Misericòrdia, e a l’ha dije a Maté ‘d fé atension a mangé pì nen ëd bërgne verde. Peui a l’ha daje ‘d basin e a l’é andass-ne.

18. Ëd chestion për Prudensa

I l’hai dive an precedensa che Prudensa a l’avìa arcomandà ai fiolin che, se mai a l’avèisso vorsù, a-j fèisso chèich domanda e che chila a l’avrìa rësponduje bin volonté.

Maté. Anlora Maté, col ch’a l’era stàit malavi, a l’ha ciamaje: “Përchè, për la pì part, le meisin-e a dovrìo esse mère a la vòlta ‘d nòstra boca?”.

Prudensa: “Për mostré a coj ch’a l’han un cheur carnal vàire ch’a sia dzagreàbil la Paròla ‘d Dé e ij sò efet”.

Maté: “Përché cola meisin-a, s’a fà dël bin, a l’ha l’efet ëd na purga e a fà gumité?”.

Prudensa: “Për mostré che la Paròla, cand ch’a l’é d’efet, a purìfica ‘l cheur e la ment. Varda, lòn che la prima a fà al còrp, la sconda a fà a l’ànima”.

Maté: “Còsa ch’i dovrìo amprende cand ch’i osservoma che la fiama ‘d nòst feugh a va ‘nvers ëd l’àut e ij ragg e j’anfluense dosse dël sol as adresso ‘nvers dël bass?”.

Prudensa: “Con la monta dël feu an ven mostrà a monté al Cel con d’anvìe fërvorose e afoà. E dal sol, ch’a manda sò calor, ij sò ragg e soe anfluense dosse anvers dël bass, an é mostrà che ‘l Salvator dël mond, combin ch’a stanga an àut, a ven giù con Soa grassia e Sò amor anvers ëd nojàutri sì-sota.

Maté: “D’andova ch’a ciapo l’eva le nivole?”.

Prudensa: “A la ciapo dal mar”.

Maté: “Còsa ch’i podoma amprende da lolì?”.

Prudensa: “Che ij minìster a l’han da tiré soa dotrin-a da Dé”.

Maté: “Përchè le nivole as dësveuido dzora dla tèra?”.

Prudensa: “Për mostré che ij minìster a l’han da dé al mond lòn ch’a san ëd Dé”.

Maté: “Për che rason l’arcancel a l’é causà dal sol?”.

Prudensa: “Për mostré che ‘l pat ëd la grassia ‘d Nosgnor a l’é confërmà a nojàutri ant ël Crist”.

Maté: “Përchè le surgiss a ven-o a nojàutri dal mar për ël mojen ëd la tèra?”

Prudensa: “Për mostré che la grassia ‘d Nosgnor a riva a nojàutri për ël mojen dël còrp dël Crist.

Maté: “Përchè vàire dle surgiss a seurto da 'l cò ‘d colin-e àute?”.

Prudensa: “Për mostré che lë spirit ëd la grassia a seurtirà an cheidun-e ch’a son grande e potent e da cheidun-e ch’a son pòvre e basse”.

Maté: “Përchè ‘l feugh as taca strèit al bambas?”.

Prudensa: “Për mostrene che fintant che la grassia as anvisca nen an sël cheur, an nojàutri a-i sarà gnun-a lus ëd la vita”.

Maté: “Përchè ‘l bambas, ël sim e tut ël rest a son consumà për manten-e ‘nvisca la candèila?

Prudensa: “Për mostré che ‘l còrp, l’ànima, e tut, a deuv esse al servissi dla grassia ‘d Nosgnor an nojàutri e ‘d mantnisse ant na condission bon-a”.

Maté: “Përchè l’ània ‘d mar as feriss ël pet con sò bech?”.

Prudensa: “Për deje ai sò pipì ‘l nuriment ëd sò sangh; e për mostré con lòn che ‘l Crist benedèt tant a-j veul bin ai sò pcit, sò pòpol, da salveje da la mòrt con sò sangh”.

Maté: “Lòn ch’i podoma amprende dal cant dël gal?”.

Prudensa: “I amprendoma a arcordesse dël pecà e dël pentiment ëd Pero. Ël cant dël gal an mostra ‘dcò che col di a l’é ‘n camin a rivé. Lassé donca che ‘l cant dël gal av arcòrda ‘l di darié e afros dël Giudissi”.

19. Partensa

Ore, a l’era apopré già ‘n mèis che lor a l’ero restà an cola ca-lì e a l’era bin temp ch’as n’andèisso për continué sò viage ‘d lor. A l’han donca dijlo a coj ëd la ca. Anlora Giusèp a l’ha dit a soa mare: “A sarìa bin, dësmentielo pa, che ti të scrivèisse a monsù Antèrpret për preghelo ‘d torna concedne che monsù Gran-Cheur an compagna coma nòstra guida për ël rest ëd nòst viage”. Soa mare a l’ha rësponduje: “Mè brav fieul, i l’hai scasi dësmentialo!”. Anlora a cola mira-lì a l’ha scrivù n’arcesta da fé rivé a monsù Antèrpret për man ëd monsù Vigilant o d’un ëd soa fiusa. Cand ch’a l’é rivaje col mëssage e ch’a l’ha lesulo, monsù Antèrpret a l’ha dit al mëssagé: “Va, e dije che bin volonté i-j lo manderai”.

Cand che la famija dla ca a l’ha savù che lor a l’avìo 'l but d’andé anans an sò viage, a l’han ciamà ansema tuti coj dla ca për rende grassie a sò Rè d’avèj mandà da lor coj brav òspiti. Cand ch’a l’han falo, a l’han dije a Cristiana: “Coma ch’i soma sòlit ëd fé con ij Pelerin, anans ch’i parte, i vorìo mostreve cheicòsa da medité durant vòst viage”. Anlora a l’han ëmnà Cristiana, ij sò fieuj e Misericòrdia ant në strematòri anté ch’a-i era un dij pòm che Eva a l’avìa mangià, ch’a l’avìa dane ‘dcò a sò marì, e che për avèjlo fàit a l’ero stàit ëscassà dal Paradis. A l’han ciamaje s’a savèissa lòn ch’a l’era. Anlora Cristiana a l’ha dit: “I lo sai pa se lolì a sìa ‘d nuriment o ‘d tòssi”. Anlora a l’han dëspiegaje la facenda e chila, an aussand ij brass, a l’é stane sburdìa^[6].

Peui a l’han ëmnaje ant un pòst anté ch’a-i era la scala ‘d Giacòb. An col temp-lì a-i era d’àngej ch’a në montavo. Parèj Cristiana a l’ha osservà coj angej ch’a montavo an Cel, e l’istess a l’han fàit j’àutri dla companìa. Peui a son ancaminasse pr’ andé ant n’àutr leugh e vëdde d’àutre ròbe, ma Giaco a l’ha dit a soa mare: “Për piasì, stoma sì pì a longh che sto leugh a l’é pròpi antëressant”. Parèj a son virasse torna anvers ëd cola scala: a l’era pròpi ‘n bel ëspetacol da vëdd-se^[7].

Apress, a l’han ëmnaje ant un leugh anté ch’a-i era sospèisa n’àncora d’òr. A l’han dije a Cristiana ‘d tirela giù. “Përchè,” a l’han dit, “i l’eve da tnila con vojàutri. A l’é, an efet, na necessità assolùa ch’i l’àbie, përchè peule ambranchela travers dël Vel^[8] e resté frem, ant ël cas ch’i ancontre ‘d temp turbinos”. Ëd lolì a në son ëstàit content.

Ancora apress a l’han ëmnaje an sël mont che nòst Pare Abraham a l’avìa smonù sò fieul Isach an sacrifissi. A l’han mostraje l’autar, ël bòsch, ël feu, e ‘l cotel, përchè a resto a la vista fin-a al di d’ancheuj^[9]. Vëddulo ch’a l’avìo, a l’han tnù an àut soe man e a l’han benedije, disand: “Che òm ch’a l’era Abraham che tant a-j vorìa bin a sò Signor tant da ‘rneghé chiel midem e lòn ch’a l’avìa ‘d pì car al mond!”.

Apress d’avèje mostrà tut sòn, Prudensa a l’ha mnaje ant la sala a mangé anté ch’a-i era n’àrpa. A l’é butasse a soné e a canté costa canson soasìa. A disìa:

“I l’oma mostrave ‘l pom d’Eva -
Ëd lolì esse bin cossient:
I l’eve ‘dcò vëddù la scala ‘d Giacòb,
Dovrà da j’àngej.
Pro àncor i l’eve arseivù;
Ma ‘d lolì a l’é nen ancora a basta
Fin-a tant che con Abraham
I l’avreve smonù an sacrifissi
Ël mej ch’i l’eve”.

An col moment-lì cheidun a l’ha tambussà a la pòrta. Ël portié a l’ha dovertala e, varda-lì, a-i era monsù Gran-Cheur. Cand ch’a l’é intrà, che ‘d gòj a l’é fasse! Përchè a l’avìo tornaje an ment coma chiel a l’avìa massà ‘l gigant Sanghinari e ch’a l’avìa liberaje dai leon. Anlora monsù Gran-Cheur a l’ha dit a Cristiana e a Misericòrdia: “Mè Signor a l’ha mandave na bota ‘d vin pr’ un, e ‘dcò ‘d melia rustìa, ansema a dontré pom granà. A l’ha ‘dcò mandà për ij fiolin ‘d fij e d’uva për arpateve durant ël viage”.

Peui a son butasse an camin e Prudensa e Pietà a l’han compagnaje. Cand ch’a son rivà a la pòrta, Cristiana a l’ha ciamà al portié se ‘d recent a fussa passà da lì cheidun. Chiel a l’ha dije: “Nò, a l'é passaie mach na përson-a cheich temp fa, un ch’a l’ha ‘dcò dime che a l’era stàit da pòch comëttù ‘n robarissi a man armà an sla Strà Real, la stra ch’i l’eve da përcore. Ma col-lì a dis che ij lader a son ëstàit ciapà e tòst a saran processà”. Anlora Cristiana e Misericòrdia a son ciapasse pau, ma Maté a l’ha dit: “Mare, it l’has d’avèj gnun-a tëmma përchè Gran-Cheur a sarà con nojàutri e an farà da guida”.

Anlora Cristiana a l’ha dije al porté: “Monsù, i son motobin obligà për tute le grassiosità ch’i l’eve mostrame da cand ch’i son rivà ambelessì, e ‘dcò pr' ël fàit ch’i seve stàit tant amorèivol anvers dij mè fieuj. I sai pa coma dive mersì a basta. Coma na marca ‘d mia arconossensa, iv prego d’aceté costa pcita oferta”. Parèj a l’ha butaje an man n’àngel d’òr (na moneda antica); e chiel a l’ha faje n’inchin ancreus, e a l’ha dit: “Che vòstre vestimenta a sio sempe bianche e che vòstra testa mai a manca d’onguent. Che misericòrdia a viva e ch’a meuira pa; e fé nen che soe euvre a sio pòche. E ai fiolin a l’ha dije: “Schivié le passion dla gioventura e andeje dré a la pietà con coj ch’a son savi e giudissios; parèj i butreve gòj ant ël cheur ëd vòstra mare e arseivreve le làude ‘d tuti coj ch’a l’han ëd bon sens”. Parèj a l’han ringrassià ‘l portié e a son andass-ne.

Ore i l’hai vëddù an mè seugn che ‘ndasìo anans fintant ch’a son rivà an sël cò dla colin-a, anté che Pietà, arfletend an sò cheur, a l’ha crijà: “Ahidemì, i l’hai dësmentiame ‘d lòn ch’a l’avrìa vorsù fene don a Cristiana e a soa compagnìa. I artornerai andré e i lo pijerai”: Parèj, ëd corsa a l’é tornà andré për pijelo.

Mentre che chila a l’era andàita via, a l’é smijaje a Cristiana ‘d sente, ant un boschèt nen tant distant da lì a soa drita, na melodìa motobin dossa, con ëd paròle coma coste-sì:

“Për tuta mia vita, Toa grassia
Tant generosa an sù mi as arvërsa,
che an toa ca për sempe
mia abitassion a sarà.
E an seguitand a scoté, a jë smijava che n’àutra vos a rëspondèissa:
Përchè ‘l Signor, nòst Dé a l’é brav;
Soa misericòrdia a dura për sempe.
Soa vrità a l’é sèmper arzistùa
e da generassion a generassion a durerà”.

Parèj Cristiana a l’ha ciamaje a Prudensa ‘d chi ch’a l’avìa fàit coste nòte curiose. “Lor a son,” chila a-j dis, “nòstri osèj dla campagna; lor a canto ‘d ràir coste nòte, se nen mach ant la prima, cand che le flor a së s-ciòdo e ‘l sol a dventa tëbbi. Anlora as peul sente cola canson për tut ël di. Mi i vado soens, “a l’ha dije, “a scoteje, e cheivòta 's peul fin-a ten-e coj osèj antëca. An fan ëd bon-a companìa cand ch’i soma malinconios. Lor a fan ëdcò che ‘l bòsch e ‘d leu solitari a ven-o esse ‘d leugh anté ch’e un a l'ha anvìa ‘d passeie^[10].

A la fin a l’é tornà Pietà e a l’ha dije a Cristiana: “Varda-sì: i l’hai portàte në sbòss ëd tute le ròbe ch’it l’has vëddù a ca nòstra. It lo podras vardé cand ch’it l’avras dësmentiaje e at artorneran an ment për toa edificassion e consolassion”.

Ore a l’ero scasi rivà giù ant la Val d’Umiliassion. A l’era na colin-a drita e sglissanta, ma a l’han fàit atension a ‘ndova ch’a butavo ij pé, parèj a son calaie pro bin. Cand ch’a son rivà ant cola val, Pietà a l’ha dije a Cristiana: “Cost-sì a l’é ‘l leugh anté che tò marì, Cristian, a l’é scontrasse con l’odios nemis Apolion, e dova ch’a l’han fàit na lòta afrosa. I sai che i l’eve sentune parlé. Ma feve corage, fin-a tant ch’i l’eve con vojàutri monsù Gran-Cheur coma vòstra guida, i podreve travërsé cost leugh an sicurëssa”. Parèj, apress che cole doe a l’han afidaje a la guida a Gran-Cheur, chiel a l’é butass-je dë ‘dnans e lor a son andaje dré.

Nòte

1. Ebreo 10:1-4 - “Ël sistema vej, sota la Lege,  a l’era mach n’ombra dij beni ch’a l’avìo da vnì, e nen la realità midema. A l’é për lòn ch’a l’era nen dël tut bon ëd porté a la pien-a purificassion coj ch’a pijavo part a la rirpetission dij sacrifissi da n’ann a l’àutr. An efet, s’a l’avèisso procurà na purificassion complèta, coj sacrifissi a sarìo stàit chità, përchè antlora ij fedej a sarìo stàit purificà na vòta për sèmper, e ij sò sens ëd colpa a sarìo dësparì. A l'opòst, coj sacrifissi a servìo mach për arciameje a la memòria, minca n'ann, che lor a l’ero ‘d pecator. An efet, a l’era pa possìbil che ’l sangh ëd bocin e ‘d boch a podèissa gavé ‘d pecà”.
2. Gioann 6:54-57 - “Col ch'a mangia mia carn, e ch'a bèiv mè sangh, a l'ha vita eterna, e mi i l'arsussitrai 'nt ël di darié. Përchè mia carn a l'é për dabon ëd mangé, e mè sangh a l'é për dabon na bèivanda. Col ch'a mangia mia carn e ch'a bèiv mè sangh, a stà an mi e mi an chiel. Com ël Pare ch'a l'é viv a l'ha mandame, e ch'i son viv grassie a chiel, parèj col ch'am mangia a vivrà grassie a mi”; March 9:49 - “Ognidun a sarà salà con ël feu.”.
3. Ebreo 9:14 - “Ma 'l sangh dël Crist, che për lë Spìrit etern a l'ha smonù chiel midem a Nosgnor coma na vìtima dël tut sensa difèt, con motobin ëd pì rason a purificherà nòstra consiensa dai nòstri pecà, parèj ch'i podoma rende adorassion al Dé ch’a viv”. Sacarìa 12:10 - “I vërsrai dzora dla famija ‘d David e dzora dj’abitant ëd Gerusalem në spirit ëd pentiment e ‘d sùplica. Anlora a vireran sò sguard anvers ëd mi, col ch’a l’avìo ferì a mòrt e për chiel a pioreran coma ch’as piora la mòrt d’un fieul ùnich, a faran deul coma për la mòrt dël prim fieul”.
4. Ebreo 13:11-15 - “An efet, ël di che ‘l gran sacerdòt a pòrta ‘l sangh ëd le bestie a l’intern dël santuari per fé l’espiassion dij pecà, ij còrp ëd cole vìtime a son dël tut brusà fòra dël campament. A l’é ‘dcò për lòn che Gesù, për santifiché ‘l pòpol con sò sangh midem, a l’ha patì fòra da le pòrte dla sità. Surtoma, donch, a trovelo fòra dël campament, carià dël disonor che chiel a l’ha portà, përchè nojàutri i l’oma nen ambelessì na sità da steje ch’a durerà për sempe, ma i sërcoma cola ch’a l’é ancora da vnì. A Nosgnor, donca, smonoma sempe, për mojen ëd Gesù Crist, un sacrifissi ‘d làude, l’é a dì, ël frut ëd làver ch’a confesso sò nòm”.
5. Gioann 6:50 - “Sto-sì a l'é 'l pan ch'a l'é calà giù dal cel, përchè se cheidun a në mangia, a meuira nen”.
6. Génesi 3:6 - “Anlora, quand che la fomna a l'ha vëddù che 'l frut ëd l'erbo a l'era bon da mangé e ch'a l'era desideràbil për podèj dventé savi, chila a l'ha ciapane e a l'ha mangiane. Chila a l'ha dàjne 'dcò a sò marì ch'a l'era con chila e chiel a l'ha ‘dcò mangiane”; Roman 7:24 - “Miserabil ch’i son! Chi é-lo ch’am libererà da costa vita dominà dal pecà e da la mòrt^[“
7. Génesi 28:12 - “A l’ha fàit un seugn: a l'ha vëddù na scala ch'a pogiava për tèra e ch'a rivava fin-a al cel. Cola scala a l'era dovrà da j'àngej ëd Nosgnor për monté e për calé dal cel, e sù, ansima, a-i ëstasìa Nosgnor”.
8. Ebreo 6:19 - “Costa speransa-sì a l'é për nojàutri tanme n'àncora sicura e frema, e an men-a a travers dël Vel dël santuari a la presensa 'd Nosgnor midem”; Gioel 3:16 - “Nosgnor a breugia da Sion, a fà sente Soa vos da Gerusalem; ij cej e la tèra a tërmolo! Ma Nosgnor a sarà na sosta për soa gent, na fortëssa për j'Israelita”.
9. Génesi 22:9 - “Parèj a son rivà al leu che Nosgnor a l’avìa mostraje. Ambelelì Abraham a l’ha tirà sù n’autar ëd pere e a l’ha piassaje ‘l bòsch. Peui a l’ha gropà ‘l fieul Isach e a l’ha posalo an sl’autar, dzora dël bòsch”.
10. Càntich 2:11-12 - “Varda, l'invern a l'é passà, la pieuva a l'é chità, a l'é andass-ne. Le fior a sponto da tèra, Ant le vigne a l'é rivà 'l temp ëd pové. As sent la tórtola ch'a canta për ij camp”.