Adriana Chiabrando/Al Pé du Plan

Da Wikisource.

Artorn


Al Pé du Plan[modifiché]

A-i era vàire përsonage fòra-vìa al Pé du Plan, ma ‘l pì anciarmant dël Borgh a l’era, sicura, ’l calié. Cand che mama am disìa: “Va ‘n pò da Riccardo, vah!” mi i j’era contenta coma s’i andèisso al cine e, an efet, a l’era në spetàcol ùnich. A l’era rivà dcò chiel dal sud, ma gnun a savìa d’andoa o përchè e sòn a lo anrovava ‘d cheicòs ëd misterios e a-j dasìa da fé a tute le lengasse dël Borgh ch’a anventavo e a contavo ‘d tut assòrt: na vòlta a l’era scapà da la fomna o, peul desse, a l’avìa findi massala… (i l’hai nen conossune vàire përson-e pì pacìfiche che chiel…), n’àutra ch’a l’era stërmasse da la mafia e via fòrt… A l’era nen vàire grand, ma i l’hai sempe pensà che, s’a fussa stàit bin vestì – a portava sempe, istà e invern, na maja che, d’antan, a duvìa esse stàita bianca, tuta përtusà (ma sempe con j’istess përtus, nì un ëd pì, nì un ëd meno) e na giachëtta sël grison – a sarìa stàit un bel òm, tan pì ch’a l’era cortèis e ‘d bel deuit, coma në sgnor. A fitava doe stansie da para a l’òsto ‘d Pascal. La prima a l’era ‘l negòssi: un bancon pien ëd póver, che chiel a-j passava ansima la mania për polidelo cand ch’a duvìa mostré a ‘n client na scarpa e vàire scàtole dë scarpe dëscobià, ch’a virava sù e giù se ‘l client a na vorìa doe pròpe istesse… ma la part pì anciarmanta a l’era la bòita. A-i era na cita stùa a bòsch, un banchet con ciò e martej e còla e ‘n baron o, mej, na montagna dë scarpe, scarpet, scarpon, pantofle, stivaj, sòco… e via fòrt, ëd tuti ij color e misure… a-i na j’era almanch un-a për minca abitant dël pais (trové la compagna a l’era n’afé da doi indrit…) – e peui a j’ero vàire cadreghe e taboret, përchè ‘andé da Riccardo’ a vorìa dì porteje ‘n paira dë scarpe da rangé e lasseje lì – coma a l’avrìa vorsù chiel, che l’indoman, sicura, i l’avrìo trovaje bele rangià (valadì ch’a sarìo finìe un-a dzora al baron e l’àutra vassavèj andoa e che, se un a l’avìa boneur, peul desse, l’ann ch’a-i venìa a sarìo sautà feura bele rote coma prima, o as na trovava mach pì un-a e, për l’àutra, un as contentava d’un-a che chiel a të smonìa – e prennetevi chilla, nò? – che a jë smijava ‘bastansa’ a la toa…) o butesse an coa dré dj’àutri coragios e speté ch’at je rangèissa bele-lì, dnans a ti. E costa a l’era, sens’àutr, la solussion pì savia e pì amusanta. As passava na matinà o ‘n dòp-disné fòra-via, ciaciaranda e vardandlo travajé… Përchè a l’era bin brav an sò mesté, gnente da feje con ij calié d’adess, coj dij supermercà, che, ant n’àmen at cambio le sòle e at polido ‘l pòrtafeuj… nò, chiel a-j butava tut ël temp ch’a-i andasìa, con na flema da fé invidia – bele cora a j’ero set o eut client ch’a spetavo e a bërbotavo e, mincatant, cheidun as n’andasìa – a fasìa tut con passion: la gucia dla màchina ch’a passava lassanda ‘d pont përfet, ij colp dàit con sapiensa dal martel, na desen-a ’d ciò tenù con dlicadëssa dai làver… e a la fin, na bela lucidà con la mania, fàita con rigor dal brass compagnà da la testa, ch’a sopatava con la stessa cadensa, peui a la vardava an contralus (la scarpa, nen la testa…) coma për salutela e at la consegnava coma s’a fussa stàita cola ‘d Sënnerin-a: sensa dùbit, an col moment, a l’era la scarpa la pì pressiosa dël mond! E un a tornava a ca, sodisfàit, con le scarpe neuve… e j’àutri a tiravo ‘n sospir (a toca quasi a mi!), ma a tocava ch’a fèisso bin bin tension, për nen lassesslo scapé… Riccardo a duvìa avej n’alergìa ai sòld, ch’a-j dësmangiavo le man cand ch’a-j tocava e, tut sùbit che un a lo pagava, con la scusa ‘d deje la resta, ch’a tenìa, apòsta, ‘nt un cit tirol dré dël bancon dla botega, a ciapava al vòl la giaca – ch’a l’era pendùa a ‘n ciò da para a la pòrta – e a sghijava feura për andé da Pascal o da Pavarin (a-i era pì d’òsto che ‘d panaté an coj pòchi méter quadrà dël Borgh), lassanda tuti con na branca ‘d nas për chèiche bondosa mesorëtta… peui a tornava subianda, con un bel soris, a pendìa la giaca al ciò e a tornava a setesse, sensa deje da ment a le bërbotade, che peui tuti a lo scusavo, përchè n’àutr ch’a-j vorèissa bin, coma chiel, a le scarpe, a lo trovavo pa, sicura! Cheidun a portava mach cola rota, con la speransa ch’a fussa pì belfé trovela, ma còsa peui as na fèissa dl’àutra – s’a trovava pa cola rangià – a l’é sempe stàita na domanda che i l’hai mai savù la rëspòsta, da già che, ‘n gir për ël pais, ‘d gent con scarpe un-a diferenta da l’àutra i l’hai mai vistne vàire…

Adriana a scrivìa ansima ‘l profil Pé du Plan ëd Bardonecia